स्पेन, आयरल्यान्ड र नर्वेले प्यालेस्टिन राज्यलाई दिए मान्यता
मेड्रिड, २०८१ जेठ १५ गते मंगलबार । स्पेन, आयरल्यान्ड र नर्वेले मङ्गलबार समन्वित निर्णय गर्दै औपचारिकरूपमा प्यालेस्टिन राज्यलाई मान्यता दिएका छन् । यसलाई इजराइलले विनाशकारी गाजा युद्धको सात महिनाभन्दा धेरै समयपछि हमासका लागि ‘पुरस्कार’ भनेर आलोचना गरेको छ ।
तीन युरोपेली मुलुकका अनुसार उनीहरूको पहल बलियो प्रतीकात्मक प्रभाव हो र यसले अन्य मुलुकलाई पनि यसको पालना गर्न प्रोत्साहन गर्नेछ ।
आयरल्यान्ड सरकारले औपचारिकरूपमा उक्त उपायलाई अनुमोदन गरेपछि प्रधानमन्त्री साइमन ह्यारिसले यसको उद्देश्य मध्यपूर्वमा शान्तिको आशालाई जीवित राख्न भएको बताउनुभयो । “हामीले शान्ति प्रक्रियाको अन्त्यमा प्यालेस्टिनलाई मान्यता दिन चाहेका थियौँ, यद्यपि हामीले शान्तिको चमत्कारलाई जीवित राख्नका लागि स्पेन र नर्वेसँग यो कदम चालेका छौँ”, उहाँले भन्नुभयो । उहाँले इजराइललाई गाजामा ‘मानवीय प्रकोप रोक्न’ आग्रह गर्नुभयो ।
ओस्लोको मान्यता लागु भएपछि विदेशमन्त्री एस्पेन बार्थ इडेले यो कदमलाई ‘नर्वे-प्यालेस्टिन सम्बन्धका लागि विशेष दिन’ भन्दै प्रशंसा गर्नुभयो ।
स्पेनको मन्त्रिपरिषद्ले उक्त कदमको समर्थन गरेपछि विदेशमन्त्री जोस म्यानुअल अल्बारेसले भन्नुभयो, “यो यस्तो दिन हो जुन स्पेनको इतिहासमा अङ्कित हुनेछ ।”
यसअघि स्पेनका प्रधानमन्त्री पेड्रो सान्चेजले शान्तिका लागि मान्यता ‘आवश्यक’ थियो भन्दै यो कदम ‘कसैका विरुद्धमा होइन, कम्तीमा इजराइलको विरुद्धमा होइन’ र ‘शान्ति र सुरक्षाका साथ रहने दुई-राज्यको भविष्यलाई सुरक्षित गर्ने एक मात्र तरिका हो’ भन्नुभयो ।
“यो निर्णयले स्पेनको दुई-राज्य समाधानको विरुद्धमा रहेको हमासलाई पूर्णरूपमा अस्वीकार गर्दछ”, उहाँले भन्नुभयो । हमासको अक्टोबर ७ को आक्रमणका कारण गाजामा युद्ध सुरु भएको हो ।
गत साता तीन मुलुकका प्रधानमन्त्रीहरूमार्फत प्यालेस्टिनलाई मान्यता दिने योजनाको खुलासा गरिएको थियो । इजराइलले यसको उग्र प्रतिक्रिया दिएको छ र उसको कूटनीतिक तनाव विशेषगरी स्पेनसँग अझ बढेको छ ।
गत साता सान्चेजका वामपन्थी डेपुटी योलान्डा डियाजले उक्त कदमको प्रशंसा गर्दै भन्नुभएको थियो, “हामी रोक्न सक्तैनौँ, प्यालेस्टिन नदीदेखि लिएर समुद्रसम्म स्वतन्त्र हुनेछ ।” डियाजको उक्त भनाइलाई स्पेनमा इजराइली राजदूतले ‘इजराइलको उन्मूलनका लागि स्पष्ट आह्वान’ भन्दै आलोचना गर्नुभयो ।
उक्त नाराले सन् १९४८ मा इजराइलको निर्माण हुनुअघि जोर्डन नदीदेखि भूमध्यसागरसम्म फैलिएको प्यालेस्टिनको बेलायती जनादेश सीमाहरूलाई जनाउँछ ।
मङ्गलबार इजराइली विदेशमन्त्री इजराइल काट्जले अझ अघि बढ्दै प्रतिक्रिया दिनुभएको छ । “सान्चेज, जबसम्म तपाईंले आफ्नो डेपुटीलाई बर्खास्त गर्नुहुन्न र प्यालेस्टिनी राज्यलाई मान्यता दिनुहुन्छ तबसम्म तपाईं यहुदी जनताविरुद्ध नरसंहार र युद्ध अपराध गर्न उक्साउन भाग लिइरहनु हुन्छ”, उहाँले भन्नुभयो ।
काट्जले आइतबार फ्लेमेन्को नृत्यका साथ अक्टोबर ७ मा भएको आक्रमणको एक्स स्प्लिसिङ फुटेजमा एक भिडियो पोस्ट गर्दै भन्नुभयो, “सान्चेज ः हमास तपाईंको सेवाका लागि धन्यवाद ।”
स्पेनले उक्त पोस्टलाई ‘निन्दनीय र विद्रोही’ भन्दै निन्दा गरेको छ । मङ्गलबार स्पेनका विदेशमन्त्री अल्बारेसले सामाजिक सञ्जालमा आयरल्यान्ड र नर्वेलाई पनि लक्षित गरेको इजराइलको आक्रमण कथा परिवर्तन गर्ने प्रयास थियो भन्नुभयो । उहाँले तीनै मुलुकले ‘शान्त तर दृढ’ संयुक्त प्रतिक्रिया जारी गर्ने बताउनुभयो ।
इयुभित्र मतभेद
प्यालेस्टिनी राज्यको मान्यताले २७ मुलुकको युरोपेली सङ्घ (इयु) भित्र तीव्र असहमति उत्पन्न गरेको छ । दशकौँदेखि प्यालेस्टिनी राज्यको औपचारिक मान्यतालाई इजराइली र प्यालेस्टिनीहरू बीच वार्ताको शान्तिको अन्तिम खेलका रूपमा हेरिएको छ ।
वासिङ्टन र अधिकांश पश्चिमी युरोपेली मुलुकले उनीहरू एक दिन प्यालेस्टिनी राज्यलाई मान्यता दिन इच्छुक रहेको तर जेरुसेलमको अवस्था र अन्तिम सीमा जस्ता पेचिलो मुद्दामा सम्झौताअघि होइन भनेका छन् ।
गाजा रक्तपातले प्यालेस्टिनीहरूलाई आफ्नै राज्य दिने मागलाई पुनर्जीवित गरेको छ । मङ्गलबारको कदमको अर्थ संयुक्त राष्ट्रसङ्घका एक सय ९३ सदस्य मुलुकमध्ये एक सय ४५ ले अब प्यालेस्टिनी राज्यलाई मान्यता दिनेछन् ।
सन् २०१४ मा स्विडेन प्यालेस्टिनी राज्यलाई मान्यता दिने पहिलो इयु सदस्य बनेको थियो । स्विडेनको कदमलाई अन्य छ युरोपेली मुलुकले अनुसरण गरे । इयुमा सामेल हुनअघि प्यालेस्टिनी राज्यलाई मान्यता दिने युरोपेली मुलुकमा बुल्गेरिया, साइप्रस, चेक गणतन्त्र, हङ्गेरी, पोल्यान्ड र रोमानिया हुन् । एएफपी
